Wist u dat ?
•
Zonder plaque geen
tandvleesproblemen en gaatjes
ontstaan?
•
De binnenkant van de onderkaak
het moeilijkst schoon te maken is?
Begin eens met het poetsen van de
binnenkant van het gebit!
•
De huidige generatie elektrische
borstels zonder meer beter poetst dan
de handborstel?
Het goed gebruiken van de elektrische
borstel is een kunst en duurt in ieder
geval net zo lang of langer dan met een
handborstel poetsen?
•
Gezond tandvlees absoluut niet
bloedt?
•
Van bloedend tandvlees (makkelijk)
af te komen is?
Eenmaal daags op een juiste manier uw
tanden poetsen en een tandenstoker of
rager gebruiken is genoeg. Het niet geeft
op welk tijdstip u de tandenstoker
gebruikt. Als u hem maar tenminste
eenmaal per dag gebruikt. Indien u het
advies krijgt een tandenstoker te
gebruiken vergeet dan de merknaam
niet. Iedere tandenstoker heeft een
andere dikte. Het geadviseerde merk- en
type tandenstoker is speciaal voor uw
mond uitgekozen
Preventie
Voorkomen is altijd beter dan
behandelen! Om gaatjes te voorkomen
en een gezonde mond te houden is het
belangrijk om preventief bezig te zijn
met uw gebit. Dit houdt in dat u elke dag
twee keer en op de juiste manier uw
tanden moet poetsen en een keer per
dag moet flossen of stoken. Hierdoor
kunnen ook tussen de tanden en kiezen
geen gaatjes ontstaan.
Daarnaast is het belangrijk uw gebit
tenminste twee keer per jaar te laten
controleren door uw tandarts. Hierbij
kan eventuele tandsteen worden
verwijderd om zo verdere schade te
voorkomen. In onze praktijk wordt
geregeld een röntgenfoto gemaakt van
het gebit. We kunnen dan zien of er
gaatjes tussen- of onder de tanden en
kiezen zijn ontstaan, of dat er misschien
ontstekingen zijn.
Kinderen kunnen een fluoride
behandeling krijgen voor sterke tanden
en kiezen. Ook het sealen van hun
kiezen kan preventief werken.
Poetsen
Door te poetsen verwijdert u bacteriën
van uw tanden en kiezen.
Hoe moet ik mijn tanden poetsen?
Er bestaan verschillende
poetsmethoden. Vaak wordt geadviseerd
om korte horizontale bewegingen te
maken.
Besteed vooral aandacht aan de
overgang van het tandvlees naar de tand
of kies. Zet de borstel op deze plek
schuin op het tandvlees.
De tandplak verdwijnt door de haartjes
zachtjes heen en weer te bewegen over
de plaatsen waar tandplak zit. Als u de
borstel aan het eind van het handvat
tussen uw duim en de toppen van uw
vingers vasthoudt, oefent u voldoende
druk uit.
Poetsinstructie
Houd een vaste poetsvolgorde aan.
Poets de tanden in de onderkaak
bijvoorbeeld eerst aan de binnenkant,
dan de buitenkant en tenslotte de
bovenkant. De bovenkaak poetst u in
dezelfde volgorde. Poets tweemaal per
dag ongeveer twee minuten.
Tips
•
Poets ook de achterkant van de
laatste kies. In de onderkaak poetst u
daar het beste vanaf de zijkant. In de
bovenkaak poetst u vanaf de tegenover
gelegen kant, ofwel kruiselings.
•
Het maakt niet uit of u eerst de
onderkaak poetst of de bovenkaak, maar
houd steeds dezelfde volgorde aan.
•
Of u nu een gewone tandenborstel
of een elektrische borstel gebruikt, reinig
ook de ruimte tussen uw tanden en
kiezen met flossdraad, tandenstokers of
ragers. Kies de hulpmiddelen in overleg
met uw tandarts of mondhygiënist.
Het gebruik van mondspoelmiddelen
kan het poetsen en flossen niet
vervangen. Wel kan het zorgen voor een
tijdelijke frisse adem en smaak in de
mond.
Flossen
Behalve het poetsen van de tanden en
kiezen is het noodzakelijk om ook
regelmatig de ruimtes tussen de tanden
en kiezen te reinigen.
U kunt uw tanden flossen met een
daarvoor bestemde flosdraad. Dit is een
draadje waarmee u tussen uw tanden en
kiezen uw tanden schoon kunt maken.
Het is belangrijk deze handeling
dagelijks uit te voeren.
•
Neem een stukje draad van
ongeveer 40 cm en houdt hiervan
ongeveer 3 cm strak tussen duim en
wijsvinger van de ene hand naar duim
en wijsvinger van de andere hand;
•
Breng de strak gespannen draad
met een zagende beweging door het
contactpunt tussen de tanden of kiezen;
•
Door heen- en weergaande
bewegingen wordt voorkomen, dat de
draad met te grote kracht tussen de
gebitselementen doorschiet en daardoor
het tandvlees beschadigt;
•
Trek vervolgens de draad in een u-
vorm strak rondom één element en
breng de draad met zagende
bewegingen tot net onder het tandvlees.
Herhaal dit bij de ernaast liggende tand
of kies.
Ragers
Ragers hebben net als flosdraad de
bedoeling om de ruimtes tussen uw
tanden en kiezen schoon te houden.
De rager heet het voordeel dat de holle
vlakken, groeven en randen van uw
tanden en kiezen goed gereinigd kunnen
worden. Het is belangrijk dat u de juiste
diameter van het borsteldeel kiest. In
een mond is het waarschijnlijk nodig om
verschillende maten ragers te gebruiken.
Soms moeten de grotere ruimten
opgevuld worden met meerdere ragers,
zodat de borstelhaartjes het
tandoppervlak volledig kunnen reinigen.
Ragers zijn gemakkelijk in gebruik. U
houdt de rager vast tussen duim en
wijsvinger. De overige vingers kunnen
steunen op de tanden en kiezen of op de
kaak. Op deze manier wordt uitschieten
voorkomen. De rager wordt recht in de
ruimte tussen de tanden geplaatst.
Vervolgens beweegt u de rager tussen
de tanden door en volg daarbij de
contour van de tand of kies.
Een voordeel van de rager (en de
tandenstoker) is dat deze in tegenstelling
tot flossdraad met één hand kan worden
gebruikt.
Tandenstoker
Tandenstokers worden gebruikt om de
ruimtes tussen de tanden en de kiezen
te reinigen. Het is gebleken dat de
tandenstoker het best geaccepteerde
middel is om het gebit te reinigen. Het is
een goedkoop product en het gebruik
ervan is redelijk eenvoudig.
Tandenstokers zijn verkrijgbaar in
verschillende diktes en soorten.
De meeste tandenstokers zijn echter
gemaakt van hout. Het ruwe oppervlak
van het hout zorgt voor de verwijdering
van plaque door de schurende werking.
Tandenstokers gemaakt van plastic zijn
daarom minder effectief. Bovendien is
de kans op beschadigingen van de papil
door het harde plastic groot.
Rubberen tandenstokers kunnen van
toepassing zijn bij de reiniging van
implantaten. De standaard tandenstoker
heeft een driehoekige vorm. Het is een
nadeel dat de tandenstoker niet om de
bolle vlakken van een tand of kies kan
worden gevouwen.
Voordat een tandenstoker gebruikt
wordt moet deze in de mond bevochtigd
worden met wat speeksel. Het hout
wordt hierdoor zacht en meer flexibel.
Ook de kans op splinteren van het hout
of afbreken van de punt wordt zo
kleiner. De platte zijde van de
tandenstoker, de basis, richt u naar het
tandvlees. U houdt de tandenstoker vast
tussen duim en wijsvinger. De overige
vingers kunt u gebruiken om te steunen
op de kaak of op de tanden en kiezen.
Zo vergroot u de controle over uw
bewegingen en voorkomt u uitschieten.
U zet de tandenstoker klem tussen uw
tanden en kiezen en beweegt de
tandenstoker vervolgens een aantal keer
heen en weer. Het is van belang dat u de
tandenstoker stevig en met beleid
tussen de tanden en kiezen duwt, totdat
een zekere weerstand wordt gevoeld.
Tanderosie
Gaatjes (tandcariës) worden veroorzaakt
door bacteriën in de mond. Deze
mondbacteriën vormen zuur uit suikers
en andere koolhydraten (zoals in
bijvoorbeeld pasta, aardappelen en
brood). Dit zuur veroorzaakt tandcariës.
Tanderosie is slijtage van het
tandglazuur door zuren uit eten en
drinken of uit de maag. De laatste jaren
zijn de voedingsgewoonten ingrijpend
veranderd. Zo worden vaker en meer
fris- en sportdranken gedronken. Dit
heeft tanderosie tot gevolg. Op deze
pagina leest u hoe u tanderosie kunt
voorkomen.
Wat is erosie?
Tanderosie is het oplossen van het
tandglazuur door zuurinwerking. Het is
een sluipend proces dat niet gemakkelijk
te herkennen is. Daarom is voorkomen
van het allergrootste belang. Wanneer
tanderosie niet wordt bestreden kunnen
zuren het tandglazuur en vervolgens
zelfs het blootliggende tandbeen
oplossen.
Hoe ziet tanderosie eruit?
Meestal merkt u tanderosie pas op in
een vergevorderd stadium. Als u
klachten krijgt bij het eten of drinken
bijvoorbeeld. Vaak is het tandglazuur
dan al verdwenen. Tanderosie zult u pas
herkennen als het uiterlijk van de tanden
verandert. De voortanden worden
korter, dunner en doorschijnender of
krijgen rafelige randen. De tanden
worden (plaatselijk) steeds geler of de
tanden krijgen donkere plekken. Het
glazuur wordt namelijk dunner en het
onderliggende gele tandbeen schijnt er
steeds meer door. In de knobbels van de
kiezen kunnen putjes ontstaan. In een
later stadium kunnen deze knobbels
zelfs helemaal verdwijnen. U kauwt dan
op uw tandbeen, wat pijnklachten en
gevoeligheid veroorzaakt. Erosie tast de
vullingen in tanden en kiezen niet aan.
Hierdoor kunnen de vullingen boven het
tandoppervlak gaan uitsteken.
Hoe ontstaat tanderosie?
Tanderosie wordt voornamelijk
veroorzaakt door zuren uit
voedingsmiddelen. Het gaat niet alleen
om hoevéél zure producten u eet of
drinkt. Hoe vaker u dat doet en hoe
langer u de zure producten in uw mond
houdt, hoe groter de kans op tanderosie
is.
Ook de manier waarop u eet en drinkt is
van invloed. Wacht u bijvoorbeeld met
doorslikken tot de prik van de drank af
is? Of spoelt u de drank voor de smaak
door de mond? Hierdoor is het zuur
langer in de mond. Ook maagzuur kan
een veroorzaker zijn van tanderosie.
Door braken en oprispingen komt het
maagzuur in de mond. Hoe vaker dit
gebeurt, hoe sterker de erosie optreedt.
Maagaandoeningen kunnen oprispingen
en braken veroorzaken. Maar ook
mensen die vanwege hun extreme drang
om te vermageren braken (anorexia
nervosa) of mensen met extreme
eetaanvallen, gevolgd door bewust
braken (boulimia nervosa), kunnen veel
last van tanderosie hebben.
Speeksel neutraliseert
Speeksel beschermt uw gebit tegen
tanderosie. Het neutraliseert de zuren
uit voedsel en dranken. Sommige
medicijnen of bepaalde ziekten kunnen
uw speekselproductie remmen. Dan
kunt u extra gevoelig zijn voor erosie.
Boosdoeners
Frisdrank en vruchtensappen
Frisdranken krijgen hun frisse smaak
door het toevoegen van fosforzuur
(bijvoorbeeld in cola), citroen- of
appelzuur (in overige dranken). De zure
smaak proeft u niet door de
toegevoegde suiker. Suiker onderdrukt
wel de zure smaak, maar neutraliseert
het zuur niet. Natuurlijk weet u dat de
meeste frisdranken slecht zijn voor uw
tanden en kiezen. Maar lang niet
iedereen weet dat vruchtensappen nóg
zuurder zijn. Die zijn dus nóg slechter
voor uw gebit. Ook de meeste sport- en
mixdranken en de meeste rode en witte
wijnen zijn zuur. Bijna alle dranken zijn
zuur. Water, koffie (zonder suiker) en
gewone thee (zonder suiker) en melk zijn
uitzonderingen.
Voedingsmiddelen
Alle zure voedingsmiddelen, hoe gezond
ook, kunnen schadelijk zijn voor uw
gebit. Vooral voor zuur fruit moet u
oppassen. Denk aan citrusvruchten,
branen en bessen, appels, druiven, kiwi’s
en mango's maar ook aan producten
daarvan, zoals jam, appelstrook en
vruchtensap). Ook alle levensmiddelen
die zijn aangezuurd met bijvoorbeeld
azijn- of citroenzuur veroorzaken bij
veelvuldig gebruik erosie. Denk
bijvoorbeeld aan mayonaise of slasaus.
Veel mensen zuigen op vitamine C
tabletten in plaats van ze direct door te
slikken. Dat kan funest zijn voor de
tanden.
Hoe kun je erosie voorkómen?
Om erosie te voorkómen of te beperken
kunt u een flink aantal maatregelen
treffen:
Voeding
Beperk het gebruik van zure dranken en
zuur voedsel. Neem als alternatief zoveel
mogelijk water, gewone thee (zonder
suiker), dus geen vruchten- of
kruidenthee, koffie (zonder suiker) of
melk.
Houd zure producten zo kort mogelijk in
uw mond. Spoel de drank dus niet rond
in uw mond. Zuig ook niet op zuur snoep
of andere producten. Beperk het aantal
keren dat u eet of drinkt. Gebruik drie
maaltijden per dag en daarnaast niet
meer dan vier keer iets tussendoor. Eet
maximaal een- of tweemaal per dag zuur
fruit. Als u bij het eten drinkt, geldt dat
als één moment.
Tandenpoetsen
Poets tweemaal per dag uw tanden.
Gebuik een zachte tandenborstel en een
fluoridetandpasta. Reinig de ruimte
tussen uw tanden en kiezen eenmaal
per dag met ragers, flossdraad of
tandenstokers.
Eet of drink één uur voordat u uw
tanden gaat poetsen géén zure
producten. Het oppervlak van tanden en
kiezen wordt zachter door de inwerking
van zuur. Als u direct na het eten of
drinken van zuur uw tanden poetst, kunt
u de glazuurlaag makkelijk wegpoetsen.
Links
Allesoverhetgebit.nl
Op deze website van de KNMT vindt u informatie over:
- tips voor een gezond gebit
- aandoeningen en behandelingen
- vergoedingen en verzekeringen
- tarieven en codes
- de tandartsenpraktijk
- beroepen in de tandartsenpraktijk
- hygiëne in de tandartsenpraktijk
- wat te doen als u niet tevreden bent
- onze klachtenregeling
Ivoren Kruis
Wij zijn lid van het Ivoren Kruis. Op deze website vindt u ook
voorlichtings-
folders
met informatie over uw gebit en tandheelkundige
behandelingen.
KNMT
Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der
tandheelkunde
KRT
Kwaliteitsregister Tandartsen
Mondiger webmaster
TandartsKretzer Belleboom 8 6041 PR Roermond t: 0475 333 466